Zamczysko

()
Wieża zamkowa w Szczebrzeszynie. Litografia Adam Lerue z poł. XIX wieku.

Pozostałości dawnego grodziska znajdują się na lessowym wzniesieniu, nazywanym też wzgórzem zamkowym, w odległości

około 100 metrów od klasztoru w kierunku południowo – zachodnim (ścieżką pod górę). Badania archeologiczne prowadzone na tym terenie w latach 1978 – 1981 przez Zakład Archeologii UMCS (Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej) z Lublina, dowiodły istnienia na wzgórzu osady już pięć tysięcy lat temu. Neolityczny lud, który się tam osiedlił należał do kultury tzw. pucharów lejkowatych, zajmował się rolnictwem i hodowlą zwierząt. W VI wieku wzgórze zostało opuszczone. Ponowne zasiedlenie wzgórza nastąpiło w VIII w., od tego też czasu zaczyna się historia Szczebrzeszyna. Podczas prac wykopaliskowych odkryto wydrążoną w lessowym podłożu owalnego kształtu jamę z VIII wieku, w której przechowywano m.in. : zboże, narzędzia codziennego użytku (zapewne służyła jej właścicielom za spiżarnię lub magazyn). Do cennego odkrycia można zaliczyć chatę z X w. wyposażoną w kamienny piec i cmentarzysko szkieletowe z XII – XIII wieku. Już w tamtym czasie Szczebrzeszyn był liczącą się osadą, która leżała na szlaku komunikacyjnym biegnącym z Włodzimierza przez Szczebrzeszyn, Zawichost, Sandomierz do Krakowa, a ponieważ Gród znajdował się w strategicznym miejscu możliwe, że posiadał umocnienia obronne, pomimo iż miejsce gdzie znajdował się Gród posiadało naturalny charakter obronny, albowiem od południa dzieli wzgórze

Aktualny stan baszty. Foto: Tomasz Gaudnik

kilkudziesięciometrowe urwisko, od wschodu stroma ściana, a od zachodu i północnego zachodu sucha fosa, od tej strony wzniesiono także wysoki wał z ziemi, który oblicowano kamieniami. Za czasów Kazimierza Wielkiego (XIV w.) zbudowano zamek w północno – zachodniej części wzgórza, budowla miała postać wieży mieszkalno – obronnej, której zadaniem było strzec przepraw na Wieprzu. W tamtym okresie wał ziemny dodatkowo wzmocniono tzw. częstokołem, którego zadaniem było bronić dojścia do zamku od strony fosy. Natomiast drogę do zamku strzegła solidna brama. Wczasie pożaru miasta w 1583 r. zamek spłoną, spłonęły również dokumenty dotyczące historii zamku. Zamek jeszcze wielokrotnie był niszczony i odbudowywany, a do dziś z dawnej budowli przetrwała jedynie ruina dwukondygnacyjnej murowanej wieży. Przeznaczeniem grodu było strzec przepraw (brodów) na Wieprzu, stąd wzięła się nazwa :”Gród w Brodach”. W roku 1352 w dokumentach pojawia się nazwa Szczebrzeszyn, fakt ten następuje dopiero w XIV wieku.

W listopadzie 2023 roku zakończyła się budowa wieży widokowej, która powstała w miejscu XIV – wiecznej wieży obronnej dawnego zamku. Z historycznej wieży pozostała oryginalna piwnica oraz fragmenty murów, które są widoczne we wnętrzu wieży widokowej.

Wieżę można już zwiedzać. Na jej szczycie znajduje się taras widokowy z lunetami.

Wieża widokowa po wybudowaniu. Foto: Tomasz Gaudnik
Piwnica dawnej wieży zamkowej. Foto: Tomasz Gaudnik

Czy te informacje były dla Ciebie przydatne?

Kliknij gwiazdkę, żeby ocenić!

Średnia ocena / 5. Liczba głosów:

Na razie brak głosów! Bądź pierwszą osobą, która oceni ten tekst.

Przykro nam, że ten post nie był dla Ciebie przydatny!

Poprawmy ten wpis!

Powiedz nam, jak możemy ulepszyć ten post?