Gmina kupiła Zamczysko

Ruiny wieży zamkowej w Szczebrzeszynie. Foto: Tomasz Gaudnik/ Archiwum

Gmina Szczebrzeszyn zakupiła zabytkowy teren tzw. Wzgórza Zamkowego w Szczebrzeszynie, który był dotychczas w rękach prywatnych.

Ruiny wieży zamkowej w Szczebrzeszynie. Foto: Tomasz Gaudnik/ Archiwum

Działka ma powierzchnię ponad 70 arów. W XIV – XVI wieku na jej terenie istniał zamek, który wybudował prawdopodobnie Kazimierz Wielki, Władysław Opolczyk lub Dymitr z Goraja. Strzegł on szlaku handlowego z Kijowa przez Włodzimierz Wołyński na Zawichost oraz prowadzącego z Przemyśla przez Lubaczów i Szczebrzeszyn do Lublina, wzdłuż rzeki Wieprz.

W ubiegłym roku, na jednej z sesji Rady Miasta, radni (przeważającą liczbą głosów) zgodzili się na zakup Wzgórza Zamkowego. Rzeczoznawca wycenił nieruchomość i gmina złożyła ofertę zakupu od ówczesnego właściciela.

Teraz, za sumę 160 tys. zł, właścicielem działki wraz z resztkami baszty została Gmina Szczebrzeszyn, która chce udostępnić zabytkowy teren – turystom.

-Chcemy zagospodarować ten teren pod względem turystycznym po uzgodnieniu z konserwatorem zabytków. Chcemy to miejsce ożywić turystycznie – powiedział nam Marian Mazur, burmistrz Szczebrzeszyna.

Na terenie “Zamczyska” znajdują się ruiny zamkowej baszty.

-To się wszystko sypie, a my chcemy od początku do końca zrobić, żeby to było funkcjonalne i przyciągało turystów – podkreśla burmistrz Mazur.

Według planów, gmina po uzgodnieniu z konserwatorem zabytków, chce zrekonstruować dawną basztę i stworzyć na jej szczycie taras widokowy. Możliwe, że zostaną zrekonstruowane pozostałe zabudowania, które istniały na wzgórzu.

Wzgórze Zamkowe w Szczebrzeszynie. Foto: Tomasz Gaudnik/ Archiwum

Środki na zrewitalizowanie “Zamczyska” mają pochodzić głownie z funduszy unijnych.

Rekonstrukcja zabudowy zamku będzie jednak trudna, ponieważ nie ma żadnego źródła opisującego szczebrzeszyński zamek. Jedyne wzmianki pochodzą z 1583 i 1593 roku. O zamku w Szczebrzeszynie pisał także Mikołaj Stworzyński na początku XIX wieku. Wieża funkcjonowała jeszcze w XVIII wieku. Była wielokrotnie palona i niszczona.

Na Wzgórzu Zamkowym nigdy nie przeprowadzono badań archeologicznych czy historycznych pod kątem istnienia zamku. Jedyne prace archeologiczne przeprowadzono w latach 1978-79 oraz w 1981 roku. W 1982 r. B. Sroczyńska i J. Szponar wykonali opracowanie historyczne “Zamczyska”. A w 1990 roku J. Podgórska-Czopek i E. Banasiewicz wykonali badania powierzchniowe.

Podczas prac archeologicznych, przy południowej ścianie baszty odkryte zostały pod ziemią mury fundamentowe pomieszczenia o wym. ok. 2 x 3m. Wzdłuż osi północ-południe, archeolodzy odkopali mur o szerokości około 1m, który miał być wzniesiony we wczesnej fazie budowlanej i w dużym stopniu zniszczony przez budynek wieży.

Tajemniczych murków i fundamentów na wzgórzu jest więcej. Na wschodnim skraju Wzgórza Zamkowego (w pobliżu wjazdu) archeolodzy odkryli dwa wolno stojące murki. Warto przypomnieć, że obok baszty istniał inny budynek, który jest widoczny na litografii Adama Lerue z poł. XIX wieku. Wspomniane badania o nic nim nie mówią.

Inwentarz z 1593 roku wymienia także dwie studnie (wówczas zagruzowane) oraz murowane, sklepione piwnice.

W zboczu wzgórza miały znajdować się metalowe, kute drzwi lub bramy. Jedna z nich (według świadków) miała znajdować się od północno – zachodniej strony “Zamczyska”. Na bramie tej miał widnieć herb Jelita. Inna metalowa brama miała się znajdować od strony południowej Wzgórza Zamkowego.

Nie można nie wspomnieć też legendarnych podziemnych tuneli, które mają znajdować się pod dawnym zamkiem i wychodzić poza ówczesne mury miasta. Szczebrzeszyn miał być obwarowany, ale liczne najazdy niszczyły umocnienia i miasto, dlatego nigdy nie ukończono budowy murów Szczebreszyna.

Wieża zamkowa w Szczebrzeszynie. Litografia: A. Lerue z pocz. XIX wieku.

Pisaliśmy o tym: http://www.szczebrzeszyn.info/aktualnosci/?p=10501

 

CZYTAJ TAKŻE
REKLAMA